Georgij Iwanowicz Gurdżijew urodził się i dorastał w Armenii, w której tradycyjny sposób życia był kultywowany przez stulecia, dopóki kraj nie został podbity przez carską Rosję, jedno pokolenie przed narodzinami Gurdżijewa.

Od wczesnych lat towarzyszyły mu pewne pytania:
Jaki sens ma życie człowieka?
Dlaczego jesteśmy na Ziemi?
Kim jestem?

Nie znajdując na nie odpowiedzi ani w religii ani w nauce, Gurdżijew czuł, że prawda została utracona. Przez wiele lat podróżował razem z grupą towarzyszy do trudno dostępnych miejsc, głównie w Azji Środkowej, aby odnaleźć żywą tradycję prawdy, która była przekazywana bezpośrednio - od nauczyciela do ucznia. (Patrz: G. I. Gurdżijew, Spotkania z niezwykłymi ludźmi)

W 1912 r. Gurdżijew przyniósł swoje nauczanie do Europy. Zgodnie z nim człowiek jest pogrążony we śnie, przeżywamy swoje życie mechanicznie, niezdolni czegokolwiek naprawdę czuć, pragnąć ani czynić. Nauczanie to pokazuje drogę wyjścia z tej sytuacji, nie poprzez wycofanie się ze świata, np. do klasztoru, ale w codziennym życiu. Nie jest to religia. Idee dotyczące prawdziwej natury człowieka oraz naszego miejsca we wszechświecie nie mają być przyjmowane na wiarę, lecz poddawane wątpliwość i odkrywane przez każdego w samym sobie. Praktyka zakłada uczestniczenie w "Ruchach" ("Movements").

Po I. Wojnie Światowej Gurdżijew założył we Francji Instytut Harmonijnego Rozwoju Człowieka, później zaś kontynuował przekazywanie swojego nauczania grupom uczniów w Paryżu. Po 1945 r. wielu dawnych uczniów dołączyło tam do niego ponownie, on zaś kontynuował nauczanie aż do swojej śmierci w 1949 r. Jego najbliżsi uczniowie podtrzymywali ustny przekaz praktycznego nauczania i tradycja ta trwa do dziś.